Việc thực thi một technical SEO checklist toàn diện thường rất phức tạp, khiến nhiều website dù có nội dung tốt vẫn bị kìm hãm thứ hạng một cách vô hình. Bạn đang loay hoay không biết bắt đầu từ đâu? Đừng lo, bài viết này từ FOOGLESEO sẽ cung cấp cho bạn một lộ trình audit 20 điểm chi tiết, từ nền tảng đến nâng cao, giúp bạn tự tin chẩn đoán và khắc phục mọi vấn đề kỹ thuật, mang lại trải nghiệm người dùng tốt và cải thiện xếp hạng bền vững trên SERP.
Nền tảng tư duy & quy trình audit chiến lược
Trước khi lao vào sửa lỗi, một chuyên gia SEO luôn bắt đầu bằng chiến lược. Việc này không chỉ giúp bạn làm đúng việc, mà còn thể hiện được các yếu tố E-E-A-T (Experience, Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness) mà Google đánh giá cao.
Tư duy cốt lõi: Trải nghiệm người dùng (UX)
Mục tiêu cuối cùng của bạn là phục vụ người dùng, không phải máy tìm kiếm. Mọi tối ưu Technical SEO, từ tốc độ tải trang (Page Speed) đến cấu trúc website (Site Architecture), đều phải nhằm nâng cao trải nghiệm của khách truy cập. Google đủ thông minh để nhận ra và trao thưởng cho những website làm tốt điều này.
Quy trình 5 bước cho một Technical SEO Checklist thành công
- Bước 1: Lập kế hoạch chiến lược (Strategy): Xác định mục tiêu kinh doanh, phân tích đối thủ và đánh giá nguồn lực (nhân sự, ngân sách) trước khi bắt đầu.
- Bước 2: Kiểm tra tổng thể (Audit): Sử dụng checklist dưới đây để “khám sức khỏe” toàn diện cho website, xác định mọi vấn đề và cơ hội.
- Bước 3: Thực thi & cải tiến (Implementation): Ưu tiên khắc phục các lỗi có tác động lớn nhất trước.
- Bước 4: Phát triển nội dung trên nền tảng vững chắc (Content): Khi móng nhà đã vững, mọi nội dung bạn xây dựng sẽ phát huy tối đa hiệu quả.
- Bước 5: Theo dõi, đo lường & tinh chỉnh (Monitoring): SEO là một quá trình liên tục và là cốt lõi của một dịch vụ seo website hiệu quả. Hãy dùng các công cụ để theo dõi kết quả và tinh chỉnh chiến lược.
Checklist khả năng thu thập dữ liệu (Crawlability)
Hãy xem Crawlability (Khả năng thu thập dữ liệu) là nền móng của toàn bộ ngôi nhà SEO. Nếu nền móng này không vững chắc, tức là Googlebot (con bọ thu thập dữ liệu của Google) không thể truy cập, đọc và hiểu website của bạn một cách hiệu quả, thì mọi nỗ lực về nội dung hay backlink đều sẽ trở nên lãng phí.
Trong kinh nghiệm của chúng tôi tại FOOGLESEO, đây là giai đoạn mà nhiều sai lầm nghiêm trọng nhưng lại dễ bỏ qua nhất thường xảy ra. Hãy đảm bảo bạn kiểm tra kỹ lưỡng 5 hạng mục không thể thiếu dưới đây.
1. Thiết lập & kiểm tra Google Search Console
Google Search Console không chỉ là một công cụ; nó là trung tâm chỉ huy chiến dịch SEO của bạn. Đây là kênh giao tiếp chính thức duy nhất, nơi Google trực tiếp thông báo cho bạn về “sức khỏe” của website, từ các lỗi thu thập dữ liệu, vấn đề bảo mật, đến các tác vụ thủ công. Việc bỏ qua GSC cũng giống như lái xe mà bịt mắt, vì nó cung cấp nguồn dữ liệu đáng tin cậy nhất để chẩn đoán vấn đề.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Xác minh quyền sở hữu: Sử dụng một trong các phương thức (tệp HTML, thẻ HTML, Google Analytics, hoặc bản ghi DNS) để chứng minh bạn là chủ sở hữu website.
- Kiểm tra mục “Messages” hàng tuần: Google sẽ gửi các thông báo quan trọng về các vấn đề có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thứ hạng của bạn tại đây.
- Làm quen với Báo cáo Crawl Stats: Vào Settings > Crawl stats để hiểu tần suất Googlebot ghé thăm website của bạn và thời gian phản hồi trung bình.
2. Chuẩn hóa tên miền & giao thức HTTPS
Một trong những sai lầm phổ biến nhất mà chúng tôi thấy là việc một website tồn tại đồng thời trên nhiều phiên bản (ví dụ: http://, https://, www., và non-www). Điều này khiến Google xem chúng như các trang riêng biệt, gây ra vấn đề nội dung trùng lặp (Duplicate Content) nghiêm trọng và làm loãng tín hiệu backlink. Giao thức HTTPS cung cấp mã hóa thông qua chứng chỉ SSL, không chỉ là tín hiệu xếp hạng mà còn bảo vệ dữ liệu người dùng và xây dựng lòng tin.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Chọn một phiên bản chính thức: Khuyến nghị là https://www.yourdomain.com hoặc https://yourdomain.com.
- Thiết lập chuyển hướng 301: Yêu cầu đội ngũ kỹ thuật thiết lập chuyển hướng vĩnh viễn (Redirect 301) từ 3 phiên bản còn lại về phiên bản chính thức.
- Kiểm tra Mixed Content: Đảm bảo không có tài nguyên nào (ảnh, CSS, JS) trên trang HTTPS lại được tải qua giao thức HTTP.
3. Rà soát & tối ưu file robots.txt
Hãy coi tệp robots.txt là một công cụ chiến lược để điều hướng Googlebot và quản lý ngân sách thu thập dữ liệu (Crawl Budget) – tức thời gian và tài nguyên mà Googlebot dành cho website của bạn. Một dòng lệnh sai trong file này, ví dụ như Disallow: /, có thể khiến toàn bộ website của bạn “biến mất” khỏi kết quả tìm kiếm.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Truy cập file: Gõ yourdomain.com/robots.txt để xem file hiện tại.
- Kiểm tra lỗi: Sử dụng công cụ “robots.txt Tester” trong GSC để đảm bảo bạn không vô tình chặn các trang hay tài nguyên quan trọng.
- Khai báo Sitemap: Một thực hành tốt nhất là luôn thêm dòng Sitemap: https://www.xml-sitemaps.com/ vào cuối file robots.txt.
4. Phân tích & tối ưu sơ đồ trang web XML
Nếu việc thu thập dữ liệu thông thường là Google “bị động” đi tìm các trang của bạn, thì XML Sitemap là cách bạn “chủ động” gửi cho Google một danh sách tất cả các URL quan trọng mà bạn muốn được lập chỉ mục. Nó giúp Googlebot khám phá các trang mới hoặc các trang nằm sâu trong cấu trúc website một cách nhanh chóng hơn.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Gửi lên GSC: Đảm bảo bạn đã gửi URL của sitemap trong mục Sitemaps trên Google Search Console.
- Kiểm tra lỗi: Thường xuyên theo dõi báo cáo sitemap trên GSC để phát hiện các lỗi. Bạn cũng có thể dùng công cụ Map Broker XML Sitemap Validator để xác thực kỹ hơn.
- Đảm bảo sitemap “sạch”: Sitemap chỉ nên chứa các URL trả về mã 200 (thành công) và là phiên bản gốc (canonical).
5. Tối ưu cấu trúc URL
URL không chỉ là một địa chỉ web mà là một phần của trải nghiệm người dùng và là một tín hiệu SEO quan trọng. Một URL thân thiện (Friendly URLs) có ngữ nghĩa rõ ràng sẽ cung cấp cho cả người dùng và máy tìm kiếm một bối cảnh quan trọng về nội dung của trang ngay cả trước khi họ nhấp vào.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Giữ sự đơn giản: URL nên ngắn gọn, tĩnh, và dễ đọc.
- Sử dụng từ khóa: Đưa từ khóa chính vào URL một cách tự nhiên.
- Dùng dấu gạch ngang: Luôn sử dụng dấu gạch ngang (-) để phân tách các từ.
- Ví dụ: Thay vì …/cat.php?id=123, hãy dùng …/dich-vu/seo-tong-the.
Checklist khả năng lập chỉ mục (Indexability)
Sau khi Google thu thập dữ liệu, bạn cần đảm bảo chúng được “lưu trữ” và “hiểu” đúng cách trong cơ sở dữ liệu của Google. Một chiến lược index thông minh không chỉ là được index, mà là được index một cách chất lượng.
6. Audit các vấn đề Index trên GSC
Bạn cần biết chính xác trang nào đang được Google index và trang nào đang gặp vấn đề. Việc có quá nhiều trang chất lượng thấp được index có thể làm giảm uy tín tổng thể của website.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Truy cập báo cáo “Pages”: Trong GSC, vào mục “Indexing” > “Pages”.
- Phân tích mục “Why pages aren’t indexed”: Tập trung vào các lý do chính. Ví dụ: Nếu có nhiều trang bị “Duplicate without user-selected canonical”, bạn cần kiểm tra lại thẻ canonical.
- Sử dụng URL Inspection Tool: Với các URL quan trọng không được index, hãy dùng công cụ “Kiểm tra URL” để xem góc nhìn chi tiết của Google và yêu cầu lập chỉ mục lại sau khi đã khắc phục.
7. Xử lý nội dung trùng lặp bằng thẻ Canonical
Nội dung trùng lặp (Duplicate Content) gây bối rối cho Google và làm loãng sức mạnh SEO. Thẻ Canonical (rel=”canonical”) là chỉ thị cho Google biết đâu là phiên bản URL gốc.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Sử dụng công cụ crawl: Chạy một cuộc crawl với Screaming Frog hoặc Ahrefs (Site Audit) để tìm các trang có tiêu đề, H1, hoặc nội dung trùng lặp.
- Kiểm tra mã nguồn: Với một trang bất kỳ, nhấn Ctrl+U (View Source) và tìm rel=”canonical” để đảm bảo nó trỏ đến đúng URL gốc (URL sạch, không chứa tham số không cần thiết).
- Tự tham chiếu (Self-referencing): Một thực hành tốt là mỗi trang nên có một thẻ canonical trỏ về chính nó để tránh các vấn đề về tham số URL.
8. Sử dụng thẻ Meta (Noindex, Nofollow) một cách chiến lược
Không phải trang nào trên website cũng cần được index (ví dụ: trang admin, trang kết quả tìm kiếm nội bộ). Thẻ noindex giúp bạn giữ cho chỉ mục của Google luôn “sạch sẽ” và chất lượng. Việc này có thể được quản lý dễ dàng trong Content Management System (CMS) hoặc bằng các plugin như Yoast SEO/Rank Math.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Xác định các trang cần loại bỏ: Lập danh sách các loại trang không nên xuất hiện trên Google (ví dụ: các trang trong quá trình thanh toán, các URL tìm kiếm nội bộ…).
- Kiểm tra mã nguồn: Đảm bảo các trang này có thẻ <meta name=”robots” content=”noindex, follow”> trong phần <head>. (Sử dụng follow cho phép Google vẫn đi theo các liên kết trên trang đó).
9. Triển khai dữ liệu có cấu trúc (Schema Markup)
Dữ liệu có cấu trúc (Schema Markup) là một đoạn mã giúp “giải thích” nội dung của bạn cho Google một cách rõ ràng nhất. Nó là điều kiện cần để có được Rich Snippets (kết quả nhiều định dạng) nổi bật như xếp hạng sao, FAQ, giá sản phẩm, giúp cải thiện thẻ mô tả Meta và tỷ lệ nhấp chuột.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Chọn loại Schema phù hợp: Xác định loại nội dung của bạn và chọn schema tương ứng (Article, Recipe, Product, LocalBusiness, FAQPage…).
- Sử dụng JSON-LD: Đây là định dạng được Google khuyến nghị để triển khai schema.
- Xác thực trước khi triển khai: Luôn sử dụng công cụ Rich Results Test của Google để kiểm tra và xác thực đoạn mã schema của bạn để đảm bảo không có lỗi.
10. Cài đặt Thẻ Hreflang cho website đa ngôn ngữ
Nếu website của bạn là international Websites (Website Đa ngôn ngữ/khu vực), thẻ hreflang sẽ giúp Google hiển thị đúng phiên bản cho đúng người dùng, tránh bị coi là nội dung trùng lặp.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Kiểm tra tính chính xác của mã: Đảm bảo bạn sử dụng đúng mã ngôn ngữ (ISO 639-1) và mã vùng (ISO 3166-1 Alpha 2).
- Đảm bảo có liên kết khứ hồi (Return Links): Nếu trang A (tiếng Việt) khai báo hreflang đến trang B (tiếng Anh), thì trang B cũng phải có hreflang trỏ ngược lại trang A.
- Sử dụng công cụ kiểm tra: Dùng các công cụ hreflang checker online để xác thực việc triển khai trên website của bạn.
Checklist trải nghiệm người dùng & tốc độ trang (Page Experience)
Đây là nơi Technical SEO giao thoa trực tiếp với sự hài lòng của người dùng – một yếu tố xếp hạng ngày càng quan trọng.
11. Phân tích & cải thiện Core Web Vitals (LCP, INP, CLS)
Core Web Vitals là bộ ba chỉ số cốt lõi đo lường trải nghiệm thực tế của người dùng về tốc độ tải, độ tương tác và sự ổn định của trang.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Sử dụng Google PageSpeed Insights: Đây là công cụ tốt nhất để phân tích một URL cụ thể. Nó cung cấp cả Dữ liệu thực tế (Field Data) và Dữ liệu lab (Lab Data) cùng các khuyến nghị chi tiết. Bạn cũng có thể dùng Lighthouse, công cụ audit tự động của Google tích hợp trong trình duyệt Chrome.
- Theo dõi tổng thể trong GSC: Báo cáo “Core Web Vitals” trong GSC cho bạn cái nhìn tổng quan về hiệu suất của toàn bộ website và nhóm các URL có cùng vấn đề lại với nhau.
12. Tối ưu tốc độ tải trang toàn diện
Người dùng sẽ rời đi nếu trang tải quá 3 giây. Tốc độ trang ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ chuyển đổi và thứ hạng.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Tối ưu hình ảnh: Nén ảnh trước khi tải lên, sử dụng các định dạng hiện đại như WebP, và triển khai lazy loading (tải ảnh khi người dùng cuộn tới).
- Giảm thiểu tài nguyên: Gộp và nén các tệp CSS, JavaScript để giảm số lượng yêu cầu HTTP.
- Tận dụng bộ nhớ đệm (Caching): Cấu hình caching trình duyệt để các lần truy cập sau của người dùng sẽ nhanh hơn đáng kể.
- Cân nhắc sử dụng CDN (Content Delivery Network): Để phân phối nội dung từ máy chủ gần nhất với người dùng.
13. Đảm bảo tính thân thiện với thiết bị di động
Google sử dụng Mobile-First Indexing, nghĩa là phiên bản di động của trang web bạn là phiên bản chính để xếp hạng.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Sử dụng Mobile-Friendly Test của Google: Đây là bước kiểm tra cơ bản nhất.
- Kiểm tra thực tế: Không chỉ dựa vào công cụ. Hãy tự mình trải nghiệm website trên nhiều loại điện thoại khác nhau. Đảm bảo các nút bấm đủ lớn và không quá gần nhau, văn bản dễ đọc mà không cần phóng to.
14. Loại bỏ các quảng cáo xen kẽ gây phiền nhiễu
Các pop-up lớn che gần hết nội dung trên di động sẽ tạo ra trải nghiệm tồi tệ và có thể bị Google phạt.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Đánh giá lại các pop-up: Các banner nhỏ ở đầu hoặc cuối trang thì chấp nhận được. Các pop-up lớn che toàn bộ nội dung chính ngay khi người dùng vừa vào trang thì không.
- Ngoại lệ: Các pop-up cần thiết về mặt pháp lý như thông báo cookie hoặc xác minh độ tuổi thường được chấp nhận.
Checklist cấu trúc & vệ sinh website (Architecture & Hygiene)
Đây là các công việc bảo trì nâng cao để đảm bảo website của bạn luôn “khỏe mạnh” và hoạt động hiệu quả.
15. Xây dựng cấu trúc website phẳng & logic
Một cấu trúc web logic giúp người dùng và Googlebot dễ dàng tìm thấy mọi nội dung quan trọng chỉ sau vài cú nhấp chuột. Điều này đặc biệt quan trọng với các Doanh nghiệp E-commerce lớn.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Sử dụng Breadcrumbs: Đây vừa là công cụ điều hướng tuyệt vời cho người dùng, vừa giúp củng cố cấu trúc và tạo ra các liên kết nội bộ (Internal Links) có ngữ cảnh.
- Tuân thủ “quy tắc 3 cú nhấp chuột”: Cố gắng đảm bảo người dùng có thể đến bất kỳ trang quan trọng nào từ trang chủ chỉ trong vòng 3 cú nhấp chuột.
16. Kiểm tra & sửa các liên kết gãy (Broken Links)
Liên kết gãy (lỗi 404) tạo ra trải nghiệm người dùng tồi tệ và làm lãng phí “ngân sách thu thập dữ liệu” (Crawl Budget).
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Quét định kỳ: Sử dụng các công cụ như Screaming Frog, Ahrefs’ Site Audit để lên lịch quét website hàng tháng nhằm phát hiện các liên kết gãy (cả nội bộ và bên ngoài).
- Ưu tiên sửa lỗi: Bắt đầu sửa các liên kết gãy trên những trang có lưu lượng truy cập cao nhất của bạn trước.
17. Tìm & phá vỡ các chuỗi/vòng lặp chuyển hướng
Một chuỗi chuyển hướng (A -> B -> C) làm chậm tốc độ tải trang và có thể làm suy giảm sức mạnh SEO được truyền qua liên kết.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Sử dụng công cụ crawl: Các công cụ SEO audit có thể dễ dàng phát hiện các chuỗi và vòng lặp chuyển hướng.
- Cập nhật liên kết: Mục tiêu là luôn có một chuyển hướng 301 duy nhất từ URL cũ trỏ thẳng đến URL cuối cùng.
18. Tối ưu trang 404
Thay vì chỉ hiển thị một trang “Not Found” trống trơn, một trang 404 được tối ưu có thể giữ chân người dùng bằng cách đề xuất các nội dung liên quan hoặc cung cấp thanh tìm kiếm.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Thiết kế thân thiện: Trang 404 cần có thông báo rõ ràng, duy trì nhận diện thương hiệu.
- Cung cấp lối thoát: Quan trọng nhất, hãy trang bị cho nó một thanh tìm kiếm, các liên kết đến trang chủ, hoặc các bài viết/sản phẩm phổ biến.
- Kiểm tra mã trạng thái: Đảm bảo URL đó trả về đúng mã trạng thái HTTP Status Codes 404 (Not Found), chứ không phải 200 (OK).
19. Tìm & xử lý các trang mồ côi (Orphan Pages)
Trang mồ côi là những trang không có bất kỳ liên kết nội bộ nào trỏ đến, khiến Googlebot và người dùng gần như không thể tìm thấy chúng.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- So sánh dữ liệu: Sử dụng các công cụ audit để so sánh danh sách tất cả các URL thu thập được với danh sách URL trong sitemap của bạn. Những URL chỉ có trong sitemap mà không được crawl có thể là trang mồ côi.
- Tích hợp lại: Cách khắc phục rất đơn giản về mặt khái niệm: hãy thêm các liên kết nội bộ từ những trang có liên quan trỏ đến các trang mồ côi này.
20. Đánh giá & cải thiện nội dung mỏng (Thin Content)
Các trang có rất ít nội dung hoặc nội dung không mang lại giá trị sẽ làm giảm chất lượng tổng thể của website trong mắt Google.
Cách kiểm tra/thực hiện:
- Kiểm tra: Audit website để tìm các trang có lượng từ thấp, không có traffic tự nhiên và tỷ lệ thoát cao.
- Ra quyết định: Với mỗi trang, hãy quyết định: Cải thiện (bổ sung thông tin, insight độc đáo), Hợp nhất (gộp nhiều trang nhỏ thành một bài viết lớn, toàn diện), hoặc Xóa & Chuyển hướng 301 (nếu nội dung không còn phù hợp).
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
Kết luận
Việc áp dụng technical SEO checklist toàn diện giúp bạn xây dựng nền tảng website vững chắc, đảm bảo Google bot thu thập dữ liệu và lập chỉ mục hiệu quả. Bài viết từ FOOGLESEO đã cung cấp quy trình audit và tối ưu A-Z, giúp bạn khắc phục lỗ hổng kỹ thuật, đảm bảo mọi nỗ lực về nội dung và backlink của bạn được phát huy tối đa hiệu quả
